Chạy bộ là môn thể thao phù hợp với những người mới bắt đầu. Tuy nhiên, để bộ môn này trở thành một phần cuộc sống, bạn phải thật sự tìm hiểu nó, ít nhất là nắm vững ưu nhược điểm của các hình thức chạy bộ cơ bản dưới đây.
Chạy bộ đường bằng là một trong những hình thức đơn giản mà bạn có thể bắt đầu dễ dàng chỉ với trang phục phù hợp và một con đường có độ bằng phẳng từ tương đối trở lên. Đó có thể là đường nhựa, đường bê tông, lối đi từ nhà ra ngõ, trong các công viên, hay thậm chí là cả vỉa hè. Vì vậy, có thể coi đây là kiểu chạy tiện lợi nhất khi môi trường và không gian chạy được tìm thấy hoàn toàn dễ dàng.
Ưu điểm
Chạy bộ đường bằng là hình thức rất tiện lợi
Ưu điểm đầu tiên của hình thức chạy bộ này là sự tiện lợi. Song, bên cạnh đó còn một yếu tố khác mà bạn không nên bỏ qua, đó là không gian. Chạy bộ đường bằng không bó buộc người chạy trong một không gian và thời gian cố định. Chỉ cần đường chạy đảm bảo yêu cầu, bạn có thể chạy ở bất cứ đâu. Điều này đồng nghĩa bạn sẽ được tự do lựa chọn điểm bắt đầu, không bị bó buộc một cách nhàm chán đồng thời có cơ hội khám phá những khu vực “độc lạ” bình thường có thể bỏ lỡ.
Nhược điểm
Vấn đề đầu tiên một người chạy đường bằng cần chú ý là thời tiết. Nếu không chăm chỉ quan tâm theo dõi các chương trình dự báo thì rất có thể một ngày nào đó, bạn có thể phải dừng việc luyện tập giữa chừng vì cơn mưa bất chợt.
Thời tiết xấu có thể ảnh hưởng đến cả buổi chạy
Bên cạnh đó, chạy bộ đường bằng không giới hạn không gian và thời gian, vì vậy cũng không thể giúp bạn ngăn ngừa hay phòng trừ tác động của các yếu tố khách quan. Bạn sẽ phải chấp nhận nguy cơ thiếu an toàn, đặc biệt là ở những khu vực đông người hay gần nơi giao thông diễn ra – nơi tiềm ẩn nguy cơ va chạm.
Cuối cùng, nếu lựa chọn nơi chạy không tốt, bề mặt chạy quá cứng hay kém bằng phẳng có thể khiến bạn bị căng khớp bất cứ lúc nào, làm ảnh hưởng đến cả việc tập luyện cũng như hoạt động thường ngày về sau.
Nếu chạy bộ đường bằng có thể bắt đầu ngay khi bạn rời khỏi nhà, chạy bộ đường mòn đòi hỏi yêu cầu cao hơn thế. Muốn chạy theo hình thức này, bạn cần tìm kiếm các bề mặt có độ cứng/ mềm khác nhau hay các lối mòn đủ dài, có thể bắt đầu từ công viên địa phương bằng phẳng đến địa hình núi phức tạp. Ngoài ra, để chạy bộ đường mòn, người chạy cũng cần chuẩn bị giày chuyên dụng và quần áo phù hợp cùng một số trang bị hay thực phẩm bổ sung năng lượng khác.
Ưu điểm
Chạy bộ đường mòn giúp rèn luyện sự dẻo dai
Cung đường luyện tập phức tạp và địa hình đa dạng hơn hẳn đường bằng chính là yếu tố tác động tích cực tới sự phát triển của các nhóm cơ khác nhau, giúp người chạy nâng cao sức bền và độ dẻo dai của toàn cơ thể. Không chỉ vậy, nhờ chặng đường dài và địa hình đa dạng, người chạy theo hình thức này còn có khả năng hòa mình với thiên nhiên, được tận hưởng không khí trong lành, nhất là trong trường hợp tuyến đường chạy có những điểm gần rừng, sông, suối, hay đơn giản là gần khu vực ngoại thành nơi ít chịu ảnh hưởng của khói bụi thành phố.
Nhược điểm
Chạy bộ đường mòn phức tạp hơn đường bằng, vì vậy, có thể ở một số đoạn đường bạn sẽ cần xin phép nếu muốn đi qua.
Nếu không khởi động đủ kỹ, chạy bộ đường mòn tiềm ẩn nguy cơ chấn thương lớn
Chưa kể, việc chạy trên quãng đường dài với địa hình phức tạp và độ bằng phẳng không giống nhau đòi hỏi sự linh hoạt lớn. Khi đó, nếu người chạy không khởi động kỹ, có những trang bị phù hợp hay không giữ được tính ổn định trong tốc độ và bước chạy thì nguy cơ chấn thương là vô cùng lớn.
3. Chạy bộ trên máy
Không cần tìm kiếm địa điểm, không cần ước tính thời gian đi về, không cần băn khoăn vấn đề thời tiết, hình thức này sẽ giúp bạn giải quyết tất cả những vấn đề ấy khi cho phép người chạy tập luyện mà không cần phải bước ra ngoài phạm vi một căn phòng.
Ưu điểm
Nếu sở hữu máy chạy bộ, bạn thậm chí không cần ra khỏi nhà vẫn có thể luyện tập
Ưu điểm lớn nhất của chạy bộ trên máy là bạn không cần phải suy nghĩ hay chuẩn bị quá nhiều trước khi chạy. Máy chạy bộ cho phép bạn điều chỉnh mức độ khó, dễ của bài tập, tính toán thời gian, theo dõi hiệu suất, vì thế khả năng xảy ra sơ suất dẫn đến chấn thương là rất hiếm. Nếu sử dụng máy chạy tại nhà, bạn thậm chí còn không phải bước chân ra ngoài mà vẫn có thể luyện tập.
Nhược điểm
Không cần bước chân ra ngoài là ưu điểm, cũng là nhược điểm với người chạy bộ. Bởi dù giúp tiết kiệm thời gian và công sức, đặc điểm này hoàn toàn có khả năng khiến bạn thấy chán nản sau một thời gian tập nhất định.
Tập chạy ở trung tâm đòi hỏi bạn phải tuân theo giờ hoạt động chung
Ngoài ra, không phải ai cũng có điều kiện sở hữu một máy chạy bộ tiêu chuẩn trong nhà và vì vậy phần đông lựa chọn đến phòng tập. Lúc này, chúng ta sẽ phải quan tâm đến giờ mở/đóng cửa nếu không muốn gián đoạn việc tập luyện một cách đáng tiếc.
4. Các lựa chọn khác
Bên cạnh 3 hình thức chạy bộ cơ bản trên còn rất nhiều kiểu chạy để bạn tham khảo và chọn lựa.
Chạy đua
Dù có rất nhiều hình thức chạy bộ để lựa chọn, lời khuyên cho bạn là nên thử tham gia các cuộc chạy đua ít nhất một lần.
Chạy đua là cơ hội để bạn gặp gỡ những người cùng mục tiêu
Dù bạn không phải vận động viên chuyên nghiệp, vẫn có vô số sự kiện chạy 5km, 10km, marathon chào đón dân không chuyên tham gia. Đây là cơ hội lớn cho bạn “đổi gió”, gặp gỡ nhiều người cùng chung mục tiêu. Vì vậy, dù có không giành được giải thưởng thì bạn chắc chắn cũng sẽ được củng cố và tiếp thêm động lực với việc luyện tập sau này.
Chạy ở sân vận động
Sân vận động sở hữu những đường chạy chuẩn thi đấu
Sở hữu những đường chạy chất lượng chuẩn cho chạy bộ đường bằng, các sân vận động sẽ khiến tất cả những gì bạn cần quan tâm chỉ còn lại trang bị, khởi động và mục tiêu chạy. Nhờ vậy, có thể xem đây là phương án tuyệt vời để cải thiện tốc độ chạy của bạn. Điểm duy nhất có khả năng gây bất lợi là diện tích sân có thể khiến đường chạy không lớn như khi ở ngoài trời và những đoạn cua chặt hơn. Điều này đôi khi sẽ gây khó khăn cho người mới chạy.
Chạy ultra
Ultra, ultramarathon hay còn gọi là siêu marathon là hình thức chạy mang đến nhiều thách thức.
Chạy ultra đòi hỏi sức bền lớn
Với hình thức chạy này, quãng đường một runner phải hoàn thành lên đến trên 40km, trong đó phổ biến nhất là 50km, 100km. Vì vậy, chạy ultra thông thường sẽ được tổ chức thành những cuộc thi với đường đua được lựa chọn là những con đường mòn qua khu vực ít dân cư. Để tham gia hình thức này, bạn sẽ cần một sự chuẩn bị chu đáo và kỹ lưỡng từ trang bị đến tinh thần để biết lúc nào có thể tiếp tục và lúc nào nên dừng lại, tránh tổn thương không đáng có.
Trên đây là một số hình thức chạy phổ biến cùng những ưu nhược điểm chúng mang lại. Hãy cân nhắc thật kỹ trước khi lựa chọn hình thức tập phù hợp với bản thân để có những buổi tập chất lượng và hiệu quả.